ในฐานะคนที่รักการดูแลสุขภาพผิว ฉันมักถูกถามอยู่เสมอว่า “ควรดูแลผิวยังไงให้แข็งแรงและทนแดดได้?”
แสงแดดมีทั้งข้อดีและข้อเสีย
● ✅ ข้อดี: แสงแดดช่วยให้ร่างกายสร้างวิตามินดี (Vitamin D) ซึ่งจำเป็นต่อกระดูก ภูมิคุ้มกัน และสมดุลฮอร์โมน
● ❌ ข้อเสีย: แสงแดดปล่อยรังสี UVA และ UVB ซึ่งสามารถทำลายโครงสร้างผิว ทำให้เกิดความหมองคล้ำ จุดด่างดำ ฝ้า กระ ริ้วรอยก่อนวัย และมะเร็งผิวหนัง
หลายคนเข้าใจผิดว่าการทาครีมกันแดดเพียงอย่างเดียวเพียงพอ แต่ความจริงคือ “ผิวที่แข็งแรง” ต้องดูแลทั้งจากภายนอกและภายใน
บทความนี้ฉันจะพาคุณไปรู้จักทุกมิติของการสร้างเกราะป้องกันผิว ตั้งแต่โครงสร้างผิว สกินแคร์ โภชนาการ จนถึงการใช้ชีวิตประจำวัน เพื่อให้ผิวของเราสามารถยืนหยัดท่ามกลางแสงแดดได้อย่างมั่นใจ
ผิวของเรามีทั้งหมด 3 ชั้นหลัก ซึ่งแต่ละชั้นมีหน้าที่แตกต่างกัน
🔬หนังกำพร้า (Epidermis)
● เป็นชั้นนอกสุด หนาประมาณ 0.05-0.1 มม.
● มีเซลล์เคราติโนไซต์ (keratinocytes) สร้างโปรตีนเคราติน เป็นเกราะป้องกันผิวจากสารเคมี มลภาวะ และแบคทีเรีย
● มีเมลาโนไซต์ (melanocytes) ผลิตเมลานิน (melanin) เพื่อดูดซับรังสี UV ไม่ให้ทะลุลงไปทำลายผิวชั้นลึก
🧬 หนังแท้ (Dermis)
● หนาประมาณ 1-4 มม.
● มีคอลลาเจน (Collagen) และอีลาสติน (Elastin) เป็นเส้นใยโครงสร้างหลัก ช่วยให้ผิวแข็งแรง ยืดหยุ่น ไม่หย่อนคล้อยง่าย
● มีไฮยาลูโรนิคแอซิด (Hyaluronic acid) รักษาความชุ่มชื้นของผิว
🧈ชั้นไขมันใต้ผิว (Subcutaneous)
● ชั้นลึกสุด ทำหน้าที่ให้ความอบอุ่นกับร่างกาย ป้องกันการกระแทก และเป็นที่เก็บพลังงานในรูปไขมัน
🛡️ เมื่อผิวโดนแสงแดดทำร้าย:
● UVA: ทะลุถึงชั้นหนังแท้ ทำลายคอลลาเจน ทำให้เกิดริ้วรอยเหี่ยวย่น
● UVB: ทำร้ายหนังกำพร้า ทำให้ผิวไหม้แดด เกิดจุดด่างดำ และกระตุ้นการสร้างเมลานินมากเกินไปจนเกิดฝ้า กระ
การเข้าใจโครงสร้างผิวจะทำให้เราเลือกวิธีดูแลที่ตรงจุดมากขึ้น
🔆 SPF (Sun Protection Factor)
● วัดความสามารถในการป้องกันรังสี UVB ซึ่งทำให้ผิวไหม้แดด
● ยกตัวอย่างเช่น หากผิวคุณปกติไหม้ใน 10 นาที เมื่อทา SPF30 ผิวจะไหม้ในเวลา 10 x 30 = 300 นาที
แต่! นี่เป็นแค่การคำนวณทางทฤษฎี เพราะในความจริง ปริมาณเหงื่อ การสัมผัสน้ำ และการเช็ดหน้าด้วยผ้า ทำให้ประสิทธิภาพลดลง ดังนั้นควรทาซ้ำทุก 2-3 ชั่วโมง
🔆 PA (Protection Grade of UVA)
● บอกระดับการป้องกันรังสี UVA ซึ่งเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ผิวแก่ก่อนวัย
● โดยทั่วไปเขียนเป็น + ถึง ++++
● PA+ ป้องกัน UVA ได้เล็กน้อย
● PA++ ป้องกันได้ปานกลาง
● PA+++ ป้องกันได้มาก
● PA++++ ป้องกันได้สูงสุด
💡 Tips การเลือกกันแดด:
● สำหรับชีวิตประจำวันในร่ม SPF30 PA+++ เพียงพอ
● สำหรับออกแดดแรง เช่น ทำงานกลางแจ้ง หรือทะเล ควรเลือก SPF50 PA++++ และกันน้ำ
แม้เราทาครีมกันแดด แต่รังสี UV ยังสามารถสร้าง “อนุมูลอิสระ (Free radicals)” ที่ทำลายคอลลาเจนในผิว ทำให้ผิวแก่เร็ว ดังนั้น Antioxidants คือกุญแจสำคัญ
🥝 Vitamin C
● ลดการสร้างเมลานิน
● กระตุ้นการสร้างคอลลาเจน
● ป้องกันและลดจุดด่างดำ
🥑 Vitamin E
● เสริมความแข็งแรงให้ผิว
● ลดการอักเสบและการสูญเสียน้ำออกจากผิว (TEWL)
🍵 Green Tea Extract
● มี EGCG ที่ช่วยต้านอนุมูลอิสระสูง
● ลดการอักเสบของผิวจากแสงแดด
🧴 Niacinamide (Vitamin B3)
● เสริม skin barrier
● ลดการระคายเคือง
● ลดจุดด่างดำและรอยสิว
✨ การใช้: เลือกเซรั่มหรือครีมบำรุงที่มี antioxidant ทาทุกเช้า ก่อนครีมกันแดด จะช่วยเสริมเกราะผิวให้พร้อมสู้แดดตลอดวัน
การบำรุงผิวไม่ใช่แค่ทาครีม แต่คือ “การกินที่มีคุณภาพ”
🐟 Omega-3
● พบในปลาแซลมอน ปลาทู ปลาซาร์ดีน
● ลดการอักเสบของผิว ช่วยให้ barrier แข็งแรงขึ้น
🥕Vitamin A
● พบในตับ ไข่แดง แครอท ฟักทอง
● ช่วยกระตุ้นการสร้างเซลล์ใหม่และการผลัดผิวอย่างเป็นธรรมชาติ
🍊 Vitamin C
● พบในผลไม้รสเปรี้ยว ฝรั่ง ส้ม
● ช่วยสร้างคอลลาเจน ทำให้ผิวเต่งตึง
🥜 Zinc
● พบในหอยนางรม ถั่ว เนื้อสัตว์
● เสริมการซ่อมแซมเซลล์ผิว ลดการเกิดสิว
💧 Water
● ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 1.5-2 ลิตร เพื่อคงความชุ่มชื้นและช่วยขับของเสียออกจากร่างกาย
😴 พักผ่อนอย่างมีคุณภาพ: ปัจจัยลับที่หลายคนมองข้าม
การนอนน้อย ทำให้ผิวอ่อนแอ เพราะช่วงกลางคืนเป็นเวลาที่ร่างกายซ่อมแซมเซลล์ผิว
● ควรนอนอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อวัน
● เข้านอนก่อน 4 ทุ่ม เพื่อให้ Growth Hormone หลั่งเต็มที่
● นอนในห้องมืดสนิท เพื่อกระตุ้นการหลั่ง Melatonin ฮอร์โมนที่ช่วยฟื้นฟูผิวและลดการอักเสบ
💡 Sleep Beauty Tips:
● ใช้ปลอกหมอนผ้าไหม ช่วยลดแรงเสียดสี
● ดื่มน้ำอุ่นหรือนมอุ่นก่อนนอน เพื่อให้นอนหลับลึก
การใช้ชีวิตประจำวันมีผลต่อสุขภาพผิวโดยตรง
● ใส่หมวกปีกกว้างหรือร่มกันยูวีเมื่ออยู่กลางแดดจัด
● ใส่แว่นตากันแดดป้องกันริ้วรอยรอบดวงตา
● อย่าอยู่กลางแดดช่วง 10.00-16.00 น. ถ้าไม่จำเป็น
● ออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต เพิ่มออกซิเจนไปเลี้ยงผิว
🏃♀️ การออกกำลังกายที่ดีต่อผิว:
● Cardio (เดินเร็ว/วิ่งช้า): กระตุ้นการไหลเวียนเลือด
● โยคะ: ช่วยการไหลเวียนน้ำเหลือง ลดบวม
● เวทเทรนนิ่ง: สร้างกล้ามเนื้อ ทำให้ผิวกระชับ
แสงแดดเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในชีวิตประจำวัน แต่ถ้าเรามีความเข้าใจ และดูแลผิวอย่างถูกต้อง ทั้งการเลือกครีมกันแดดที่เหมาะสม บำรุงผิวด้วย antioxidant กินอาหารดี พักผ่อนให้เพียงพอ และใช้ชีวิตอย่างระมัดระวัง ผิวของเราก็จะแข็งแรง เผยความกระจ่างใสอย่างมีสุขภาพดีได้ในระยะยาว
Strong Skin is Built, Not Born.
ผิวที่แข็งแรงถูกสร้างขึ้น ไม่ได้เกิดมาเอง
● Krutmann J, Bouloc A, Sore G, Bernard BA, Passeron T. The skin aging exposome. Journal of Dermatological Science. 2017.
● Narayanan DL, Saladi RN, Fox JL. Ultraviolet radiation and skin cancer. Int J Dermatol. 2010.
● Draelos ZD. Nutrition and enhancing youthful-appearing skin. Clin Dermatol. 2010.
● Lin JY, Fisher DE. Melanocyte biology and skin pigmentation. Nature. 2007.
● Ryu A, Arakane K. Melanin as a UV-B-Induced Free Radical Scavenger in Human Skin. Nutrition. 1997.